Τα όσα είδαμε να συμβαίνουν στην Σταυρούπολη με φασίστες να χρησιμοποιούν ένα ΕΠΑΛ ως ορμητήριο για να επιτίθενται σε φοιτητές που πραγματοποιούν αντιφασιστικές κινητοποιήσεις μας θυμίζουν ότι κάθε άλλο ξεμπερδέψαμε με το πρόβλημα του φασισμού επειδή καταδικάστηκε η ηγεσία της Χρυσής Αυγής.
Γιατί ο φασισμός είναι ένα κοινωνικό και πολιτικό φαινόμενο που δεν αντιμετωπίζεται απλώς δικαστικά ή αστυνομικά. Πατάει πάνω σε πολιτικές παραδόσεις που έκαναν την βαναυσότητα ιδεολογία. Τροφοδοτείται από τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Εκμεταλλεύεται τα εθνικιστικά αντανακλαστικά. Προσφέρει σε κομμάτια μιας νεολαίας μια «ψευδο-κοινότητα» που στηρίζεται στη βία και στο μίσος για αυτόν που είναι διαφορετικός.
Βρίσκει «πάτημα» σε «οπαδικές» κουλτούρες που δεν υψώνουν τείχη στους φασίστες, αλλά τους ανέχονται. Όλα αυτά συναντιούνται με μια κοινωνική κρίση που είναι παρούσα και θα ήταν λάθος να πιστέψουμε ότι ξεμπερδέψαμε μαζί της επειδή ξαναπαίρνει εμπρός η οικονομία και μια ευρύτερη ιδεολογική και πολιτιστική κρίση με ποικίλες εκφράσεις, από τις θεωρίες συνωμοσίας μέχρι τις παραλλαγές των «ψεκασμένων». Όλα αυτά μπορούν να εξηγήσουν φαινόμενα σαν κι αυτά που βλέπουμε στη Σταυρούπολη.
Όμως, το ζήτημα δεν είναι απλώς να κάνουμε κοινωνιολογικές αναλύσεις ή να εξηγούμε τα φαινόμενα. Το ζήτημα είναι να βρούμε τρόπους να τα αντιμετωπίσουμε. Γιατί θα είναι πολύ επικίνδυνο να έχουμε κομμάτια νεολαίας που σήμερα αισθάνονται αποξενωμένα όχι μόνο από το πολιτικό σύστημα αλλά και από κάθε προοδευτική και δημοκρατική ιδέα και στρέφονται προς τους φασίστες. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να τροφοδοτήσει ένα νέο φασιστικό κίνημα αλλά και να ενισχύσει έναν φαύλο κύκλο βίας.
Αυτό σημαίνει ότι ένα ευρύ φάσμα παραγόντων πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει να σκεφτεί πολύ σοβαρά με ποιον τρόπο εγγράφεται στη συνείδηση των μαθητών από νωρίς η σημασία της δημοκρατίας και η άρνηση του μίσους. Οι πολιτικές δυνάμεις που θεωρούν ότι είναι δημοκρατικές θα πρέπει να αναλογιστούν εάν και σε ποιο βαθμό υψώνουν επαρκές τείχος απέναντι στις ιδεολογίες που τροφοδοτούν τον φασισμό: το ρατσισμό, την πατριδοκαπηλία, την ξενοφοβία.
Το ίδιο και όσοι εργαζόμαστε στα ΜΜΕ. Αλλά και τα κινήματα κατά του φασισμού θα πρέπει να αναλογιστούν με ποιον τρόπο γειτονιά τη γειτονιά και σχολείο το σχολείο μπορεί να υπάρξει μια διαφορετική απεύθυνση σε αυτά τα παιδιά που μπορεί να έλκονται από τον φασισμό, ώστε να μπορούν να στραφούν σε άλλες κατευθύνσεις που να βάζουν μπροστά τον αγώνα και την αλληλεγγύη και όχι το μίσος. Δεν είναι εύκολο, αλλά είναι πραγματικά επείγον.